آموزش اصول طراحی نورپردازی فضای باز ، محوطه و فضای سبز (بصورت تخصصی)

نورپردازی فضای باز مانند نورپردازی تراس نیز همچون نورپردازی فضای داخلی داخلی مانند نورپردازی اتاق کار یا نورپردازی حمام و سرویس بهداشتی و نورپردازی گالری و آتلیه و یا نورپردازی راه پله ها و راهرو ها ، داری اصول و قواعد خاص خود می باشد و یکی از روش‌های مؤثر برای افزایش زیبایی و ایجاد امنیت خاطر بیشتر در دل تاریکی شب است. طراحی نورپردازی فضای سبز باید با اجزای مختلف از جمله درختان، گل‌ها، معابر و غیره هماهنگی داشته باشد تا جذابیت بصری ایجاد کند. در صورتیکه نورپردازی به صورت اصولی طراحی شود ، می‌تواند مخاطبان را ترغیب کند که ساعاتی را به قدم زدن شبانه و تفریح در این فضاهای سبز بگذرانند و از هوای مطبوع و خنک لذت ببرند. در این مقاله قصد داریم علاوه بر آموزش طراحی و نورپردازی محوطه فضای سبز به معرفی برخی از تجهیزات کاربردی برای اجرای سیستم روشنایی بپردازیم.

اهمیت اجرای سیستم نورپردازی محوطه و فضاهای باز

در جامعه مدرن امروزی، نورپردازی محوطه فضای سبز با هدف افزایش ایمنی و ایجاد جذابیت بیشتر برای حضور مخاطبان انجام می‌شود. این نورپردازی‌ها در فضای باز مانند نورپردازی حیاط منزل علاوه بر اینکه مسیرهای عبور و مرور را روشن می‌کنند سبب بهبود ایمنی و امنیت خاطر مخاطبان شده تا با اطمینان بیشتری در این محوطه‌ها حضور پیدا کنند. این نورپردازی‌ها با تجهیزات و سیستم‌های روشنایی ساختمان مختلف اعم از لامپ‌هایی با نورهای رنگی جذاب و قاب هالوژن فلزی و یا دیفیوزر چراغ خطی با قابلیت پخش نور در محیط انجام می‌شوند. بر این اساس از مزایا و اهمیت طراحی سیستم نورپردازی فضای سبز حیاط و سایر محوطه‌های باز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد که تغییر جزئیات بسیار شبیه به نورپردازی تراس می باشد:

• افزایش نور در فضاهای باز، نقش مهمی در افزایش امنیت و کاهش وقوع جرایم مختلف اعم از سرقت را دارد.
• بهبود روشنایی در مسیرهای پرتردد، امکان زمین خوردن و آسیب دیدن افراد را کاهش می‌دهد.
• روشن بودن محوطه باز باعث مسیریابی مناسب مخاطبان شده و میزان ماندگاری آنها را در محیط مورد نظر می‌شود.
• فضایی رمانتیک با جاذبه‌های بصری دلنشین در تاریکی شب برای تفریح و استراحت ایجاد می‌کند.
• مصرف انرژی با استفاده از تجهیزات نورپردازی فضای سبز مدرن به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد.

اصول طراحی و نورپردازی فضای باز

برای نورپردازی فضای باز باید به نکات و اصول طراحی زیر توجه کنید:

• انتخاب مناسب‌ترین منبع نور

از آنجایی که میزان نور طبیعی در محوطه‌ها و فضاهای باز در تاریکی شب و در غیبت نور خورشید به شدت کاهش می‌یابد، باید در انتخاب منابع نوری نهایت دقت را داشته باشید. برای جبران کمبود نور و ایجاد سایه‌های معقول در محوطه باید از منابع نوری با شدت و توان مناسب مانند لامپ های هالوژن یا لامپ های LED و یا حتی لامپ فیلامنتی استفاده کنید.

• برنامه‌ریزی برای نورپردازی محوطه

قبل از هر اقدامی برای نورپردازی محوطه باید یک برنامه‌ریزی هدفمند داشته باشید که کدام قسمت‌هایی از محیط اعم از حیاط، باغ، پارک، پارکینگ و معابر مورد نظر نیاز به نورپردازی دارد. بنابراین باید متناسب با فضای باز مورد نظر از یک نوع نورپردازی مناسب استفاده کنید.

• نورپردازی فضای باز: انتخاب رنگ نور مناسب

هر یک از فضاهای باز با توجه به نوع کاربری و اجزای موجود در آن نیاز به یک رنگ نور خاص دارد. به طوری که برای محوطه‌های سبز اغلب از رنگ نور سفید استفاده می‌کنند و نور آبی برای نمایش جاذبه استخرها، حوضچه و برکه‌ها کاربرد دارد.

• انتخاب محل مناسب برای نصب منابع نوری

برای افزایش میزان اثربخشی نورپردازی‌ها باید تجهیزات روشنایی در محل‌های مناسب نصب شود تا یک تعادل نسبی بین نور و سایه فراهم کند.

• استفاده از تجهیزات نورپردازی مناسب

برای نورپردازی فضای باز باید از تجهیزات و تکنولوژی روز استفاده کنید تا میزان مصرف انرژی و طول عمر آنها افزایش یابد. در این رابطه استفاده از کلید و پریز فلزی و قاب هالوژن جدید در کنار جدیدترین مدل کلید و پریز بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. بر این اساس با رعایت این اصول در طراحی نورپردازی محوطه و فضای سبز می‌توانید یک محیط جذاب، زیبا و امن ایجاد کنید.

رعایت همه این اصول را می توان برای ایجاد تونل نوری زیبا نیز گسترش داد.

تکنیک‌های نورپردازی فضای باز و محوطه‌های غیر سرپوشیده

طراحی نورپردازی فضاهای باز مانند استفاده از چراغ پارکی تلفیقی از علم و هنر است تا زیبایی مورد نظر را با تامین روشنایی ایجاد کند. پس در صورتی که تکنیک‌های زیر را در تامین روشنایی مورد نیاز فضای سبز رعایت کنید یک هارمونی خلاقانه ایجاد خواهید کرد. این تکنیک‌های نورپردازی شامل موارد زیر است:

• استفاده از نورپردازی غیر مستقیم یا پنهان: با استفاده از این تکنیک، منابع نور در مکان‌هایی که از دید مخاطب پنهان است، قرار می‌گیرد و فضا بسیار ساکت و خلوت جلوه داده می‌شود.
• ایجاد جلوه بصری با لامپ‌های هالوژنی: گاهی برای نمایش بیشتر برخی از المان‌های موجود در محوطه لازم است که منابع نوری بیشتر به کار گرفته شود، در این رابطه استفاده از لامپ و قاب هالوژن فلزی بهترین گزینه خواهد بود.
• ایجاد نورپردازی زاویه‌دار: به منظور ایجاد جاذبه بصری زیبا و چشم‌نواز در تاریکی شب، بهتر است از نورهای غیرمستقیم و زاویه‌دار که به سمت دیوارها و درختان تابیده می‌شوند، استفاده کنید.
• نورپردازی آبنماها: در صورتی که در محوطه و فضای سبز مورد نظر، اقدام به نصب آبنما، حوض و استخر کرده‌اید، حتما جلوه‌های آب با نور را تلفیق کنید تا زیبایی محوطه را دو چندان کنید.
• نورپردازی مسیرهای عبور و مرور: در نورپردازی فضای باز به منظور افزایش امنیت تردد مخاطبان هدف حتما از تکنیک نورپردازی مسیرهای پیاده‌روی استفاده کنید و جذابیت فضا را نیز افزایش دهید.

نکات مهم در طراحی نورپردازی فضای باز

در نورپردازی فضای سبز به منظور افزایش زیبایی و کارایی محوطه باید به نکات زیر توجه کنید.

• هنگام نورپردازی هرگز این نورهای بیش از حد استفاده نکنید چرا که میزان راحتی و آسایش حضور افراد در محیط کاهش می‌یابد.
• چراغ‌ها و لامپ‌ها باید محل مناسب نصب شوند تا برای دیگران مزاحمت ایجاد نکند.
• رنگ منابع نوری باید با دیگر اجزای فضا هماهنگی داشته باشد تا تاثیر بصری بیشتر داشته باشد.
• قبل از هر اقدامی باید هدف از نورپردازی محوطه فضای سبز را مشخص کنید تا منابع نوری با فضای بیرون محوطه هماهنگی لازم را داشته باشد.
• قبل از اقدام به نصب منابع نوری حتما از تجهیزات روشنایی با کیفیت استفاده کنید تا علاوه بر افزایش طول عمر استفاده از آنها، میزان مصرف انرژی نیز کاهش یابد.

جمع‌بندی

نورپردازی فضای باز یک حیاط، باغ، ویلا، پارک و دیگر فضاهای سبز نیاز به رعایت یکسری اصول طراحی است که در صورت آشنایی با آنها می‌توانید یک محوطه خاطره‌انگیز و جذاب ایجاد کنید. در واقع شما می‌توانید منبع نور را از زوایای مختلف با طیف رنگ‌های نوری گسترده روی سوژه مورد نظر خود منعکس کنید تا جذابیت بصری بیشتری نشان دهید. در این رابطه استفاده از تکنیک‌های نورپردازی و تجهیزات مختلف روشنایی می‌تواند در تحقق هدف شما بسیار کمک کند.

سوالات متداول

1.چرا اجرای سیستم نورپردازی فضای باز اهمیت دارد؟

در جامعه مدرن امروزی، نورپردازی فضای باز و محوطه فضاهای سبز با هدف افزایش ایمنی و ایجاد جذابیت بیشتر برای حضور مخاطبان انجام می‌شود.

2.مهم‌ترین اصول طراحی و نورپردازی فضای باز چیست؟

از اصول طراحی و نورپردازی فضای باز می‌توان به انتخاب منبع و رنگ نور مناسب، انتخاب تجهیزات نورپردازی کاربردی و محل نصب مناسب و غیره اشاره کرد.