5 نکته مهم برای نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم

امروزه با اصطلاحات نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم که در نورپردازی مهمانی نیز کاربرد بسیار دارد آشنا شده ایم. به زبان ساده، نور مستقیم به نوری گفته می شود که چیزی بین منبع نور و ناحیه روشن شده وجود نداشته باشد. اگر این ناحیه با نور مستقیم روشن نشده باشد، اما نور را به شکل دیگری دریافت کند، به این معنی است که این ناحیه نور غیر مستقیم دریافت می کند. در ادامه این مطلب با ماه همراه باشید تا نکات مهم برای نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم با کمک تجهیزات مورد استفاده نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم اشاره کنیم.

نور پردازی مستقیم و غیر مستقیم چه کاربردی دارد؟

روش های نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم بر اساس نیاز فضای مورد استفاده و با در نظر گرفتن ویژگی های توزیع نور توسط طراحان نور استفاده می شود.

• نور مستقیم به دلیل خاصیت ایجاد سایه های عصبی با کنتراست بالا و زاویه توزیع نور خاص برای کاربردهایی که نیاز به تمرکز نور دارند استفاده می شود، بنابراین روش مناسبی برای مهندسان روشنایی کار می باشد. آشپزخانه ها، اتاق های اداری، اتاق های مطالعه، موزه ها و گالری ها، میز کار در صنایع مختلف همگی نمونه هایی از فضاهایی هستند که نیاز به نور مستقیم دارند. برای آشنایی بیشتر با نور پردازی در این مکان ها پیشنهاد میکنیم مقاله ” نورپردازی آشپزخانه به کمک 6 روش ساده، عملی و اصولی ” را نیز مطالعه نمایید.
• روش غیرمستقیم معمولاً برای روشنایی محیطی و عمومی استفاده می شود. نورپردازی اتاق نشیمن، اتاق خواب، فضاهای مشترک مانند راهروها همه مکان هایی هستند که باید از نور غیر مستقیم استفاده کرد. نورپردازی یکنواخت بدون سایه، کاهش تابش خیره کننده و ایجاد فضاهای آرامش بخش از ویژگی هایی است که استفاده از این روش را توجیه می کند. لازم به ذکر است که استفاده همزمان از این دو روش باید بسیار هوشمندانه باشد در غیر این صورت وجود منابع نور مستقیم اثر نور غیر مستقیم را از بین می برد. استفاده از نور مستقیم و غیر مستقیم به طور همزمان و در یک فضا دارای مزایا و معایبی است.

تجهیزات مورد استفاده نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم

در این قسمت از ارائه مطلب به تجهیزاتی می پردازیم که می توان در هرکدام از روش های نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم استفاده کرد. از نقطه نظر تکنولوژی تولید منابع نور، اکثر لامپ ها در هر دو نوع توزیع نور قابل استفاده هستند. اما به طور کلی و در مواردی که کیفیت رنگ اجسام در نور مستقیم اهمیت دارد، استفاده از لامپ های LED توصیه می شود ما در مقاله ای جداگانه با عنوان ” آشنایی با انواع لامپ های هالوژن SMD، LED و COB و 4 تفاوت آنها ” بطور کامل درباره انواع لامپ ها گفته ایم.

انواع قاب هالوژن فلزی و قاب هالوژن جدید که نور رو به پایین ساطع می کنند، می توانند به عنوان منبع نور مستقیم استفاده شوند. در این دستگاه ها و با توجه به باز بودن بدنه لامپ، توجه به زیبایی طراحی حائز اهمیت است. همانطور که قبلا اشاره کردیم زاویه لامپ برای روشنایی غیر مستقیم قابل تغییر است و برای این منظور طراحی بدنه لامپ باید شامل این امکان یعنی چرخش باشد.

روش بعدی مسدود کردن پرتوها با کلاهک است. اما روش سوم این است که منبع نور را در مکانی مخفی قرار دهید و از انعکاس آن برای روشن کردن مکان استفاده کنید، لامپ به گونه ای طراحی و ساخته شده است که مخفی باشد تا به راحتی قابل استفاده بری هرجایی باشد که طراحان صلاح بدانند. به عنوان مثال انواع فیبرهای نوری به دلیل ابعاد کوچک و انعطاف پذیری که دارند به راحتی در فضاهای بسیار کوچک قابل نصب هستند. روش سوم برای دکوراسیون داخلی، دکوراسیون نما، زیر کابینت، داخل قفسه و کابینت، قرنیز دیوار، لبه باغ، لبه راه پله و … کاربرد فراوانی دارد. البته می توان با استفاده از دیفیوزر چراغ خطی نور های مستقیم را به غیر مستقیم تغییر داد.

نکاتی که در مورد نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم باید رعایت کنیم؟

در نورپردازی مستقیم و غیرمستقیم محیط مانند نورپردازی فضای پذیرایی نورپردازی فضای باز باید به عوامل خاصی توجه کنیم. به عنوان مثال، ما نباید از چراغ های فرورفته یا مسیری در بالای قسمت نشیمن مانند مبل استفاده کنیم. این برای افرادی که در اتاق نشیمن هستند، خوب نیست. چون احساس می کنند مرکز توجه هستند و خجالت می کشند. بهتر است به جای آن از چراغ ها برای تابیدن به دیوار استفاده کنید. در نتیجه نور به طور غیر مستقیم در محیط پخش می شود و نور مورد نظر را ایجاد می کند.

هنگام مطالعه بهتر است نور مستقیم را انتخاب کنید. اگر هنگام مطالعه یا انجام کارهایی که نیاز به نور کافی و لازم دارند، نور محیط ضعیف باشد، افراد خسته می شوند. البته استفاده از نور غیر مستقیم در محیطی که نور مستقیم وجود دارد فایده ای ندارد. زیرا تاثیری نخواهد داشت. به عنوان مثال استفاده از چراغ های نصب شده توکار در محیطی که یک آویز وظیفه نورپردازی محیط را بر عهده دارد، نور لازم و موثر نخواهد بود و بهتر است از چراغ ریلی سقفی به عنوان جایگزین استفاده نمود.

عموماً برای بهره وری بیشتر در محیط هایی مانند ادارات از نور مستقیم استفاده می شود. اما این راندمان بهتر به دلیل هزینه کمتر برق است. در صورت استفاده از نور غیر مستقیم در این محیط ها جذب سایر قسمت های فضا می شود. قطعاتی مانند دیوارها و شیشه های مات. بنابراین کیفیت روشنایی کاهش یافته و شاهد افزایش قیمت خواهیم بود.

نکته بعدی در نظر گرفتن ارتفاع سقف در نورپرازی مستقیم و غییر مستقیم است. نکته مهم دیگر در نورپردازی محل کار، یا خانه توجه به ارتفاع سقف است. اگر محل کار یا محیط خانه شما سقف بلندی دارد؛ برای بهبود نور بهتر است از قاب هالوژن های آویزی استفاده کنید. به این ترتیب فاصله منبع نور با میزها کاهش می یابد و می توان از نور بیشتری استفاده کرد. همچنین در محیط هایی با سقف های کوچک بهترین گزینه استفاده از چراغ های توکار است.

ترکیب کردن نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم توسط طراحان

امروزه بسیاری از پروژه های نورپردازی از ترکیبی از روش های نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم برای طراحی نورپردازی داخلی و خارجی استفاده می کنند. ترکیبی از نور مستقیم و غیر مستقیم دارای مزایا و معایب است. در ادامه به بررسی آن می پردازیم. از موارد زیر می توانیم به مزایا و معایب ترکیب کردن نور مستقیم و غیر مستقیم اشاره کنیم.

1. سایه های تیز و ناخواسته در محیط ایجاد نمی کند
2. تابش خیره کننده را کاهش می دهد و چشم انسان را در فضا اذیت نمی کند
3. امکان ایجاد تعادل بین نور مستقیم و غیر مستقیم
4. برای فضاهای بزرگ باعث کاهش مصر انرژی می شود.

از معایب آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• هزینه نگهداری و نصب بالایی دارند
• کاربران، ساکنین و افراد ساختمان باید برای استفاده موثر و صحیح از سیستم روشنایی آموزش ببینند.

اینها مهمترین نکات مربوط به نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم است. بهترین راه برای اطلاع از آخرین پیشرفت ها، روش ها و شیوه ها در زمینه روشنایی مستقیم و غیر مستقیم، مطالعه مطلب آنتیکو  است که شما را در جریان اطلاعات و نکات مربوط به روشنایی مستقیم و غیر مستقیم قرار می دهد.

برخی از سوالات متداول 

مهم ترین نکته در نورپردازی مستقیم و غیر مستقیم چیست؟

هنگام مطالعه بهتر است نور مستقیم را انتخاب کنید. اگر هنگام مطالعه یا انجام کارهایی که نیاز به نور کافی و لازم دارند، نور محیط ضعیف باشد، افراد خسته می شوند.

قاب هالوژن های جدید که نور را به پایین ساطع می کنند، به عنوان چه منبعی هستند؟

انواع قاب هالوژن فلزی و قاب هالوژن جدید که نور رو به پایین ساطع می کنند، می توانند به عنوان منبع نور مستقیم استفاده شوند. در این دستگاه ها و با توجه به باز بودن بدنه لامپ، توجه به زیبایی طراحی حائز اهمیت است. همانطور که قبلا اشاره کردیم زاویه لامپ برای روشنایی غیر مستقیم قابل تغییر است و برای این منظور طراحی بدنه لامپ باید شامل این امکان یعنی چرخش باشد.