صفر تا صد کلید تبدیل: کاربرد، نصب و مزایای آن

کلید تبدیل مانند کلید محافظ جان یکی از انواع کلید و پریز هایی محسوب می شود که در سال های گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از کلید تبدیل برای خاموش یا روشن کردن یک مصرف کننده مانند روشنایی و لامپ از دو نقطه مختلف استفاده می شود. به عبارت ساده تر شما به واسطه کلید تبدیل این امکان را پیدا می کنید که یک لامپ را از دو نقطه متفاوت خاموش یا روشن کنید. از این امکان معمولا برای خاموش – روشن کردن لامپ ها و روشنایی های راهرو ها استفاده می شود. شما به واسطه کلید تبدیل این امکان را پیدا می کنید که بتوانید در ابتدای راهرو چراغ را روشن و در انتهای آن چراغ را خاموش کنید.

البته با توجه به استفاده از حالت های اتوماتیک در راهروهای ساختمانی عملا کلید تبدیل کارایی خود را از دست داده است. با این وجود بهتر است که در ادامه با انواع سیم کشی کلید تبدیل و چگونه اجرای آن آشنا شویم. به هر حال کلید تبدیل امکانی است که می تواند همیشه مورد استفاده قرار بگیرد.

ساختار کلید تبدیل

کلید تبدیل از جمله کلید و پریز تک پل و کلید دوپل محسوب می شود. به عبارت ساده تر ساختار ظاهری و کلی کلید تبدیل مانند کلید دوپل و تک پل است. اگر به ساختار ظاهری و درونی کلید تبدیل نگاه دقیق تری بیاندازیم متوجه می شویم که کلید تبدیل از نظر ظاهری مانند کلید تک پل و از نظر ساختار درونی مانند کلید دو پل است. توجه داشته باشید که کلید تبدیل متشکل از دو کلید است. به عبارت ساده تر کلید تبدیل یک جفت کلید و پریز محسوب می شود و در کنار یک دیگر معنای کلید تبدیل را می گیرند.

بنابراین در ساختار ظاهری کلید تبدیل ما با یک اهرم یا اصطلاحا یک پل رو به رو هستیم اما در ساختار درونی کلید تبدیل ما چیزی شبیه به ساختار دو پل را می بینیم. یعنی در هر کلید تبدیل سه پیچ – متشکل از یک پیچ طلایی و دو پیچ نقره ای – وجود دارد.

بیایید یک بار دیگر به کار کلید تبدیل نگاه کنیم. ما به واسطه کلید تبدیل این امکان را پیدا می کنیم که یک روشنایی یا لامپ را از یک نقطه روشن و در نقطه ای دیگر آن را خاموش کنیم. بنابراین کاملا مشخص است که بین کلید ابتدایی و انتهایی مسیر باید رابطه ای وجود داشته باشد.

پس در نصب کلید و پریز با رعایت ارتفاع پریز از کف تبدیل باید سیم کشی بین دو کلید صورت گرفته باشد تا آن ها بتوانند بر اساس این ارتباط، خاموش – روشن کردن لامپ را مدیریت کنند. این چیزی است که ساختاری مانند ساختار کلید دو پل این امکان را ایجاد کرده است. در ادامه بیشتر در این باره صحبت خواهیم کرد.

سیم کشی و نصب کلید و پریز تبدیل

همانطور که گفتیم کلید تبدیل مجموعه ای از دو کلید مجزا محسوب می شود. هر کدام از این کلید ها از نظر ظاهری مانند کلید تک پل و از نظر ساختاری مانند کلید دو پل می باشند. بر اساس نیاز ساختمان و بر اساس ساختار کلی برق کشی ساختمان می توان انواع مدل سیم کشی برای اتصال کلید تبدیل استفاده کرد.

ساده ترین و استاندارد ترین این مدل این است که سیم نول به صورت مستقیم به مصرف کننده داده می شود. در کلیدهای تک پل و دو پل و به طور کلی در ساختار برق کشی اصولی ساختمان سیم نول به صورت مستقیم به مصرف کننده داده می شود و معمولا در ساختار کلید و پریز قرار نمی گیرد. از این رو در سیم پیچی استاندارد کلید تبدیل سیم نول به صورت مستقیم به مصرف کننده – مصرف کننده ها – داده می شود.

حال دو مسئله اساسی در این سیم کشی باقی می ماند. مسئله اول نحوه اتصال سیم فاز و مسئله دوم نحوه اتصال بین دو کلید این مجموعه.

به طور کلی سیم فاز  ورودی به پیچ طلایی رنگ یکی از کلید ها داده می شود. حال ممکن است این کلید در ابتدای مسیر باشد یا انتهای آن. در هر صورت سیم فاز اصلی  که جریان برق ساختمانی در آن جریان دارد به پیچ طلایی – تنهای – یکی از کلید ها داده می شود. حال جریان این فاز باید با استفاده از اتصال دو پیچ نقره ای به کلید دوم این مجموعه منتقل شود.

بنابراین دو پیچ نقره ای هر دو کلید به صورت مستقیم به یکدیگر متصل می شوند. بر اساس این اتصال دو اتفاق رخ می دهد. اتفاق اول این است که در صورت بسته شدن کلید اول، فاز به سیم های متصل شده منتقل می شود و از طریق آن به کلید دوم می رسد. همچنین بر اساس این اتصال است که رابطه بین دو کلید برای مدیریت روشنایی ایجاد می شود.

حالت نوبت به اتصال آخر می رسد. تا به این جا تنها سیم نول به مصرف کننده رسیده است و هنوز مصرف کننده سیم فاز برای تامین جریان الکتریسیته خود دریافت نکرده است. از طرف دیگر جریان فاز منتقل شده از کلید اول به کلید دوم باید به طریقی به مصرف کننده برسد. بنابراین ما هنوز  به یک اتصال دیگر نیاز داریم. اگر به ساختار کلید تبدیل نگاه کنیم متوجه می شویم که هنوز یک پیچ طلایی آزاد در کلید دوم قرار بدون اتصال باقی مانده است. با اتصال سیم فاز متصل به مصرف کننده کار سیم کشی کلید تبدیل تمام می شود.

همانطور که می بینید کلید تبدیل را نمی توان در دسته کلید و پریز لاکچری و … دانست. اما می توان به جرات گفت یکی از جذاب ترین و شاید ساده ترین نمودهای مهندسی را می توان در سیم کشی کلید تبدیل پیدا کرد. این سیم کشی مورد بررسی در اینجا ساده ترین و استاندارد ترین نوع سیم کشی کلید تبدیل محسوب می شود. اگر به هر دلیل قرار نباشد سیم نول به صورت مستقیم به مصرف کننده داده شود، نوعی از سیم کشی در کلید تبدیل وجود دارد که شما می توانید با اتصال فاز و نول ورودی به یکی از کلید ها سیم کشی کلید تبدیل را انجام دهید که در این جا فرصت توضیح آن وجود ندارد.

سوالات متداول

1. چرا از ساختار تک پل در کلید تبدیل استفاده نمی شود؟

یکی از سوالاتی که وجود دارد این است که چه از ساختار تک پل در سیم کشی کلید تبدیل استفاده نمی شود. به عبارت ساده تر چه نیازی است که دو سیم بین دو کلید کشیده شود؟

پاسخ ساده است. با اتصال یک سیم جریان الکتریکی فاز منتقل می شود اما تنها هدف ما انتقال جریان فاز به کلید دیگر نیست. بلکه مسئله این است که شما بتوانید هنگام روشن کردن لامپ توسط یک کلید، آن را توسط کلیدی دیگر خاموش کنید. همچنین شما باید بتوانید این حرکت را به صورت عکس انجام دهید. به عبارت ساده تر در مجموعه کلید تبدیل وظیفه روشن یا خاموش کردن لامپ بین دو کلید جا به جا می شود. این مسئله امکان ندارد مگر این که بین دو کلید دو سیم کشی وجود داشته باشد. بر اساس این دو سیم کشی جریان فاز بسته به موقعیت کلید دیگر می تواند از روی یکی از سیم ها عبور کند. به عبارت ساده تر جریان فاز در یک زمان از روی هر دو سیم عبور نمی کند. بلکه بر اساس وضعیت کلیدها جریان فاز از روی یکی از سیم ها عبور می کند.